Oʻzbekiston hududida dastlabki aholi roʻyxatga olish 1897-yillarda oʻtkazilib, mazkur jarayon aholi soni, yoshi va jinsi, etnik tarkibi, tugʻilish hamda oʻlim kabi demografik jarayonlarni qamrab olgan.

Keyinchalik, Oʻzbekiston xududida 1926, 1939, 1959, 1970, 1979 va 1989-yillarda ham roʻhatga olish tadbirlari oʻtkazilgan. Bundan keyingi mustaqillik yillarida, yaʼni Oʻzbekiston respublikasida bu kabi tadbir oʻtkazilgan emas.

Mustaqillikdan soʻng respublikamiz hududida aholini roʻyxatga olish birinchi marta 2023-yilda boʻlib oʻtadi va keyinchalik, har 10 yilda amalga oshiriladi.

Aholini roʻyxatga olishning xuquqiy asosi mavjud boʻlib, 2020-yil 16-martda qabul qilingan “Aholini roʻyxatga olish toʻgʻrisida”gi Oʻzbekiston Respublikasi Qonuni bunga xizmat qiladi.

Mazkur qonun (ARO) boʻyicha mustaqillik yillarida qabul qilingan ilk qonun boʻlib, jarayondagi munosabatlarni tartibga soladi. Mazkur qonunga koʻra, aholini roʻyxatga olishda ishtirok etish har bir fuqaroning ijtimoiy burchi sanaladi.